اپیدمیولوژی اختلالات رفتار اجتماعی نوجوانان پسر ۱۸-۱۳ ساله بندر بوشهر؛ ۱۳۸۴

زمینه: اختلالات رفتار اجتماعی در نزد نوجوانان از شیوع قابل ملاحظه ای برخوردار است و امروزه صاحب نظران علوم رفتاری آن را به عنوان ناتوانی جدید قلمداد می نمایند. غربالگری نوجوانان و یافتن عوامل دموگرافیک مرتبط با آن و نیز معرفی ایشان به مراکز مشاوره جهت درمان اختلالات رفتاری از اهمیت شایانی برخوردار است. مواد و روش ها: تعداد 400 نوجوان پسر در سنین 18-13 ساله شهر بوشهر در آذرماه 1384، بصورت تصادفی در دو مرحله، از جمعیت تحت پوشش مراکز بهداشتی درمانی شهر بوشهر انتخاب شدند. پرسشنامه نشانه شناسی کودکان- 35 گزینه ای psc/35 (pediatric symptoms checklist) برای تمامی والدین تکمیل گردید. این پرسشنامه دارای ویژگی 71 درصد و حساسیت 93 درصد است و نمره برش 28 بعنوان ابتلاء به اختلال رفتار اجتماعی در نظر گرفته شد. یافته‎ها: جمعاً تعداد 148 (37 درصد) نوجونان پسر مبتلا به اختلالات رفتار اجتماعی شناخته شدند. اختلالات رفتار اجتماعی در پسرانی که معدل نمرات آنان در طی سنوات تحصیلی بطور میانگین 14 بود، بیشتر از کسانی بود که معدل بین14 تا 17 یا بیشتر از 17 گرفته بودند. همچنین شغل پدر ارتباط معنی‎داری با بروز اختلال رفتاری داشت، بنحوی که اگر ایشان کارگر، کشاورز یا دارای شغل آزاد بودند، اختلالات رفتار اجتماعی در پسران نوجوانشان بیشتر از صاحبان مشاغل کارمند یا کاسب بود. این اختلالات در نزد نوجوانانی که با دو والد زندگی می‎کردند، کمتر از نوجوانان پسر با والد تنها (فوتی یا متارکه) بود. شخصیت درونگرا، خیلی بیشتر از شخصیت درونگرا-برونگرا و برونگرا با اختلال رفتاری مرتبط بود. در نوجوانانی که برنامه سالم اوقات فراغت داشتند و این فعالیت‎ها بیشتر و تنوعی از چند فعالیت دیگر بود، اختلالات رفتاری کمتری مشاهده شد. افزایش سن نوجوان پسر، تعداد و یا ترتیب فرزند در خانواده و یا تک فرزندی، تحصیلات والدین، شغل مادر و نیز سطح درآمد خانواده بر افزایش اختلالات رفتار اجتماعی تأثیری نداشت. نتیجه‎گیری: اختلالات رفتار اجتماعی در نزد نوجوانان پسر 18-13 ساله بندر بوشهر شایع‎تر از دیگر کشورهای صنعتی است. عوامل دموگرافیک مانند زندگی در خانواده‎‎ای با شغل کارگر و شغل آزاد پدر یا زندگی با تک والد (متارکه یا فوت)، همچنین نبود برنامه در اوقات فراغت و داشتن شخصیت درونگرا، بیشتر از سایر عوامل باعث ایجاد اختلال رفتار اجتماعی بود.